A. Cevat Uğraş
acevat@gmail.com 

Çankaya Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde açılan “İbrahim Demirel Tanıklığında Siyah Beyaz Kareler” adlı sergisi üzerine İbrahim Demirel ile gerçekleştirilen söyleşide sanat hayatını anlatan sanatçı bir fotoğraf müzesi kurmak istediğini ifade etti.

AFSAD, fotoğraf sanatının ustalarından İbrahim Demirel’i konuk etti.  Objektifini hayatın içine çeviren ve Anadolu insanının emeğini, hayat mücadelesini tarihsel bir tanıklıkla ve toplumcu gerçekçi anlayışla bizlerle buluşturan Demirel’in Çankaya Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde açılan ‘İbrahim Demirel Tanıklığında Siyah Beyaz Kareler’ adlı sergisi üzerine gerçekleşen söyleşide İbrahim Demirel fotoğraf çekmeye başladığı süreci eğitim hayatından önemli gelişmeler üzerinden anlattı. Fotoğraf sanatının, teknolojik ilerleme ile çok geliştiğine vurgu yapan Demirel, ileriki süreçte bir fotoğraf müzesi açmak istediğini söyledi. Sergi, fotoğraf çekmeye 1965 yılında başlayan İbrahim Demirel’in 1980 öncesi Türkiye’sinde çekilen fotoğraflardan oluşuyor. Bu fotoğrafların büyük çoğunluğu Türkiye’de fotoğraf sanatının klasik kabul edilen karelerinden oluşmakla birlikte, bu toprakların her kesimden gelen insanını kağıt üzerinde somutlaştırıp, bir kez daha unutulmaz eserlere dönüştürüyor.

Fotoğrafları hayatı anlatıyor

Objektifini hayatın içine çeviren, Anadolu insanının emeğini ve hayat mücadelesini toplumcu gerçekçi bir anlayışla bizlerle buluşturan Demirel’in Çankaya Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde açılan “İbrahim Demirel Tanıklığında Siyah Beyaz Kareler” adlı sergisi üzerine gerçekleşen söyleşide İbrahim Demirel fotoğraf çekmeye başladığı süreci anlattı. İleriki sergilerinde renkli fotoğrafların da olacağını ve Türk Sineması üzerine de sergi planlarının olduğunu söyledi. Hayatını fotoğraf çekmekle geçirdiğini vurgulayan sanatçı, Türkiye’de ayak basmadık yer bırakmadığını ve Alevi- Bektaşi çalışması için Orta Asya ve Balkanlar’ı dolaştığını ifade etti.

İlk ödülü, ilk fotoğraf makinesi

Malatya’nın Akçadağ köyünden İstanbul’daki Çapa Öğretmen Okulu’nda resim ile tanıştığını ifade eden Demirel, Van’da öğretmenlik yaptığı yıllardan sonra idealinin güzel sanatlar olduğunu ve Tatbiki Güzel Sanatlar Okulu’nda fotoğrafla tanıştığını belirtiyor. Demirel, yaz tatilinde memleketine giderken okul arkadaşının fotoğraf makinesini kendisine verdiğini ve memleketi Malatya’ya gelip köyünde fotoğraflar çekmeye başladığını söyledi. Öğretmenleri Güler Ertan ve Vehbi Yazgan’ın köyünde çektiği fotoğrafları çok beğendiğini ve Hayat Dergisi’nin fotoğraf yarışmasına katılmasını önerdiklerini söyleyen Demirel, ‘Hayat Dergisi fotoğraf yarışmasına katıldım. Benim fotoğrafım birinci oldu. 500 Lira ödül kazandım ve ödül aldığım o parayla ilk fotoğraf makinem olan Yashica marka makinesini aldım.’ diyerek kendisi için bir yaşam biçimi olan fotoğrafa ilk adımının sürecini anlattı.

‘Fotoğraf müzesi açmak istiyorum.’

Demirel bugün fotoğrafın çok yaygınlaştığını ve herkesin fotoğraf çektiğine vurgu yaparak, ‘Fotoğraf bugün teknolojik açıdan çok ileride. Şimdi telefonu olan herkes fotoğraf çekiyor. Fotoğraf çekmek ve fotoğraf yapmak başka bir şey. Fotoğraf görsel bir sanattır. Benim inancım bilim ve sanattır. Önemli olan ne çekmek istediğindir. Fotoğrafta bir konu olmalı. Bir konu işlenmeli.  Benim kitaplarım hep bir konuyu içerir. Mesela ‘Tek Ağaç’, ‘Yansımalar’ bunlardan iki örnektir. Önemli olan çekmek ve belgelemek.’ diye konuştu. Demirel önümüzdeki süreçte bir fotoğraf müzesi açma düşüncesinin olduğunu ifade ederek, ‘Bugüne kadar çektiğim fotoğraflarımı, kullandığım makineleri ve fotoğraf üzerine kitaplarımı, kataloglarımın yer alacağı bir fotoğraf müzesi açmak istiyorum.’ dedi.

İbrahim Demirel kimdir?

1941’de Malatya, Akçadağ, Körsüleymanlı köyünde doğdu. Akçadağ Öğretmen Okulu, Çapa Öğretmen Okulu Resim Semineri ve Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu’nu (Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi) bitirdi. Çeşitli kuruluşlarda grafikerlik, reklam ve tanıtım fotoğrafçılığı yaptıktan sonra 1975’de Umut Poster Yayıncılık ve Grafikerlik Stüdyosu’nu kurdu. 1979’da Hollanda Hükümeti tarafından ilk fotoğraf albümü olan ‘Yaşam Kavgası’ yayınlandı.  1981’de ‘Fotoğraf’ ders kitabı basıldı. 1995’de 4 adet portfolyosu yayınlandı. 2004’de ‘İbrahim Demirel Fotoğrafları Üzerine Bir İnceleme’ kitabı yayınlandı.1982’de Sanatyapım Plastik Sanatlar Atölye ve Galerisi’ni kurdu. Bugün Başkent’in seçkin sanat merkezlerinden biri olan bu atölye ciddi, tutarlı eğitim anlayışıyla sanat eğitimi vermektedir ve bu mekândaki birikimini bir okul, bir müze niteliği kazandırarak geliştirip gelecek kuşaklara aktarmak Demirel’in vazgeçilmez hedefidir. Türkiye’nin sayılı koleksiyonerlerinden biri olan İbrahim Demirel, en az 3000 yağlıboya resimden oluşan önemli bir koleksiyonun yanı sıra toprakaltı ve etnofrafik parçalardan oluşan seçkin koleksiyonların sahibidir. Grafik ve fotoğraf çalışmalarıyla yurt içinde ve yurt dışında (Çin, Yugoslavya, İtalya) çok sayıda ödül alan İbrahim Demirel, 2008’de emekli olduğu Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi, Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü’nün dışında da gösteriler, sergiler, konferanslar, radyo ve televizyon programları, çeşitli sanat yayınları ile eğitimciliğini sürdürmektedir. 2004 yılında fotoğraf çalışmalarıyla Truva Sanat ve Kültür Derneği’nce ‘Yılın Fotoğraf Sanatçısı Ödülü’ verilen sanatçı, PTFD (Profesyonel Tanıtım Fotoğrafçıları Derneği) üyesi, AFSAD ve Gezginler Kulübü’nün de onur üyesidir.

Fotoğraf: A. Cevat Uğraş

Fotoğraf: A. Cevat Uğraş

Fotoğraf: A. Cevat Uğraş