Ebru Berra Alkan

berraalkann@gmail.com

Ankara’nın Yazar Sakinleri

Yenişehir’den başlayan yolumuzu Mithatpaşa Caddesi’ne, oradan da Tunus Caddesi’ne yöneltelim. Son olarak İlbank Blokları’nda sonlanacak bu rota üzerindeki Ankara’nın yazar sakinlerini beraber tanıyalım.

Sabahattin Eyüboğlu’nun Yenişehir’de bulunan Yeşil Apartmanı’ndaki evi yaklaşık sekiz yıl boyunca, edebiyat ve çeviri alanındaki toplantılara eşlik etti. Melih Cevdet Anday’ın anılarından yola çıkılarak burada yapılan toplantıların özellikle pazartesi günü yapılıyordu. Bir süre Tercüme Bürosunda hem yönetici hem de çevirmen olarak görev yapan Eyüboğlu’nun o yıllarda evinde yapılan toplantılar, Tercüme dergisinin oluşumunda önemli rol oynamıştır. Pertev Naili Boratav, Orhan Veli Kanık, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Nurullah Ataç gibi isimlerin bu toplantılara katıldığı bilinmektedir. Sabahattin Eyüboğlu’nun evi aynı zamanda Garip akımının yayını olan Yaprak gazetesini de oldukça beslemiştir.

 

Vüs’at O. Bener 1950’li yılların başında oturduğu Kızılay Mithatpaşa Caddesi’ndeki evinde, Ankara’da yaşayan veya yolu Ankara’ya düşen birçok yazar, şair, ressamı ağırlamış aynı zamanda da uzun edebiyat sohbetlerinin yapıldığı bir ortam yaratmıştır. Kendisi bu evi ve bu evde oturduğu zamanları şu sözlerle anlatır: ‘Bizim Mithatpaşa’da bodrum katında bir evcağızımız vardı. Cevat Çapan’la, Oğuz Atay’la tanışmamız (onlar İstanbul grubu) Ankara grubundan Turgut Uyar, Nurullah Ataç, Oktay Akbal, kısmen Attila İlhan, Sevgi Soysal, efendim Leyla Erbil’le tanışmamız o evde oturduğumuz döneme rastlar. Çok gelen giden olurdu o eve.’ Cevat Çapan ve Oğuz Atay Ankara’da beraber askerlik yapıyorlardı. Çapan bir gün genç Atay’ı Vüs’at O. Bener’in evine götürdü ve bu sayede ikisi tanışmış oldu. Tanışmışlık zamanla yerini sıkı bir dostluğa bırakacaktı ve hatta Oğuz Atay’ın eserlerini ilk okuyup, değerlendiren kişi Bener olacaktı. Yıldız Ecevit’in tespitine göre: Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar kitabındaki Süleyman Kargı’nın ve Tehlikeli Oyunlar kitabındaki Hüsamettin Albay’ın kaynağı Vüs’at O. Bener’dir.

 

Ankara’nın kedili adamı… Bilge Karasu, Fransa’da tanışıp dost olduğu iki arkadaşı, Jean ve Gino’ya yazdığı mektuplardan birinde, kendisinden böyle bahsediyor: ‘İyi olun. Ankara’nın kedili adamını hatırlayın.’.  Evini edebiyat sohbetleri için yazar ve şairlere açan Bilge Karasu, Tunus Caddesi No. 67/3 adresinde annesiyle beraber uzun yıllar ikamet etmiştir. Nezihe Meriç, Karasu’nun evindeki sohbetlerde ona Füsun Akatlı’nın eşlik ettiğini belirtirken; Haluk Aker ise Enis Batur’la burada tanıştığını belirtir. Fred Stark’la eşi Tözün’ü, Füsun Akatlı’yı gece yemeklerinde ağırlarmış.  Burada edebiyat sohbetlerindeki belki de en dikkat çeken isim ise Rasim Özdenören’dir.

 

Adalet Ağaoğlu Ankara’da yaşadı, Ankara’da yazdı ve Ankara’yı yazdı. Başkent olmasının yanı sıra hem siyasetin hem dönüşen hayatın hem de kültürün merkezi haline gelen Ankara’yı ilmek ilmek yaşamış, ilmek ilmek yazmıştır. Bugün de ayakta duran İlbank Blokları, Adalet Ağaoğlu’na ev olduğu kadar Ankara edebiyat çevresine de fikirlerini konuşabilecekleri bir alan olmuştur. Demir Özlü, Tezer Özlü, Füruzan, Selçuk Baran, Çetin Altan, Füsun Akatlı gibi isimleri bir araya getiren bir mekandı. Adalet Ağaoğlu oluşan bu ortam için, ‘Bizi zaman kadar Ankara da birleştirdi.’ der.

 

  • Adalet Ağaoğlu’nun ‟ev” kavramı için ayrıca okuyunuz: Ağaoğlu, Adalet, ‟Göç Temizliği”, Everest Yayınları, İstanbul, 2014.